Zespół jelita drażliwego, częstszy niż się wydaje

Dolegliwości jelitowe często mylnie kojarzone są z różnymi chorobami, tymczasem spowodowane mogą być zespołem jelita drażliwego.

Wiele osób, które już od długiego czasu borykają się z dolegliwościami żołądkowymi, myśli, że mają jakąś poważną chorobę. Tymczasem okazuje się, że mogą cierpieć na zespół jelita drażliwego, dawniej nazywany nerwicą jelit. Pierwsze wzmianki o tej przypadłości pojawiły się pod koniec XIX wieku, ale dopiero kilkanaście lat temu dokładnie ją zdefiniowano. Jakie są objawy tej choroby, jak można ją diagnozować i leczyć?

Niestety, dokładne przyczyny występowania zespołu jelita drażliwego wciąż nie są znane. Wyróżnia się jednak sporo czynników, które mogą tej przypadłości sprzyjać. Najczęstszym jest nadmierny rozrost bakteryjnej flory. Do kolejnych należą zaburzenia funkcji motorycznej oraz wydzielniczej jelit, a także trzewnego czucia. Oprócz tego może to być podwyższona ruchowa odpowiedź jelita grubego, pobudzanego lekami, hormonami, a nawet pokarmem. Często zespół jelita drażliwego jest związany także z psychiką. Pacjenci mają depresję, lęki, zaburzenia osobowości itp. Niebezpieczne są również pokarmy tzw. ubogo resztkowe oraz różne infekcje jelitowe, takie jak np. czerwonka. Wielu lekarzy zwraca także uwagę na zmiany w mózgu, które odpowiadają za odczucie bólu. Przyjmuje się, że dolegliwość ta dopada nawet jedną trzecią osób dorosłych, z czego większość to kobiety.

Jakie są objawy zespołu jelita drażliwego? Jest ich sporo, ale problem w tym, że mogą one dotyczyć również wielu innych chorób. Przede wszystkim występują:

– ostre, skurczowe bóle brzucha, najczęściej jego dolnej części, które nasilają się tuż po posiłkach, a zmniejszają np. po wypróżnieniu
– biegunki, pojawiające się po posiłkach, stresie oraz rano
zaparcia – nie wszyscy mają biegunki, niektórzy cierpią właśnie na zaparcia, wypróżnienia wymagają wiele wysiłku, a stolec jest bardzo twardy i można odnieść wrażenie, że nie wypróżniliśmy się do końca
wzdęcia, które uzależnione są od tego ile gazu zgromadzi się w jelitach
gazy oraz odbijanie
śluz w kale
zgaga
nieregularne miesiączki
uczucie przelewania w jelitach
bóle głowy
ogólne osłabienie.

Diagnostyka zespołu jelita drażliwego polega między innymi na wykluczeniu innych chorób, takich jak zapalenia jelit, guzy, nowotwory, problemy hormonalne, choroby związane z metabolizmem itp. Zespół jelita drażliwego rozpoznawany jest na podstawie Kryteriów Rzymskich. Ból brzucha musi trwać przynajmniej trzy dni w miesiącu i występować od minimum trzech miesięcy. Oprócz niego musi się pojawić np. zmiana wyglądu kału, większa/mniejsza liczba wypróżnień, zmniejszę dolegliwości bólowych po wypróżnieniu.

W jaki sposób można wyleczyć zespół jelita drażliwego? Niestety, obecnie nie ma takiej metody, która pozwalałaby trwale wyleczyć tę przypadłość. Można jednak znacznie łagodzić jej objawy. Przede wszystkim trzeba przejść na odpowiednią dietę, opanować stres i leczyć się objawowo. Podczas biegunek można zażywać np. loperamid, cholesterynę, natomiast zaparcia leczy się laktulozą oraz otrębami. Na wzdęcia najlepszy jest simetikon, a po posiłku warto wziąć hioscynę lub bromek oksyfenonium, który łagodzi bóle. Oprócz tego pomocne mogą okazać się leki przeciwdepresyjne, np. paroksetyna. Niekiedy konieczne jest przyjmowanie benzodiazepiny.

Jak widać, zespół jelita drażliwego to przypadłość dość częsta i uczęśliwa. Bardzo często ma ona podłoże psychiczne i właśnie wtedy jest największa szansa na złagodzenie objawów. Przede wszystkim nie można załamywać się diagnozą, tylko starać się opanowywać stres.