Domowe testy diagnostyczne, zwane w nomenklaturze medycznej testami przyłóżkowymi (POCT – point of care testing), stały się w ostatnich czasach niezmiernie popularne. Dzieje się tak przede wszystkim dzięki komfortowi wykonania podstawowych badań w zaciszu domowym, bez potrzeby czekania w niekrótkich kolejkach do laboratorium.
Popularne apteki online, takie jak Lek24, na swoich stronach oferują całą gamę tych produktów (https://www.lek24.pl/testy-diagnostyczne.html). Sprawdźmy więc w jakich sytuacjach możemy po nie sięgnąć, aby dokonać wstępnej diagnozy.
Domowe testy diagnostyczne – informacje ogólne
Jeśli chodzi o działanie tego typu testów, opiera się ono w większości przypadków na tym samym mechanizmie czułych metod immunologicznych. Chodzi w nich o to, że przeciwciała charakteryzują się zdolnością do wybiórczego łączenia się z daną cząstką antygenu. Testy wykrywają więc obecność lub brak w badanej próbce określonego czynnika, czyli wykrycie określonego antygenu.
Materiałem do testów diagnostycznych mogą być: mocz, kał, krew, ślina, wydzielina pochwowa.
Testy ciążowe
Testy ciążowe stwierdzają obecność hormonu o nazwie gonadotropiną kosmówkową (ang. human chorionic gonadotropin, hCG). Hormon hCG odpowiada za rozwój łożyska. Do moczu i krwi kobiety przedostaje się natychmiast po zagnieżdżeniu się zarodka w ścianie macicy, czyli 6-12 dni po zapłodnieniu.
Dzielimy je ze względu na sposób zebrania moczu do badania:
- Test paskowy – ma postać pasków, które zanurza się w próbce moczu.
- Test strumieniowy – ma kształt zbliżony do flamastra. Umieszcza się go bezpośrednio pod strumieniem moczu.
- Test płytkowy – w komplecie posiada pipetę, którą nabiera się próbkę moczy i dozuję na specjalną płytkę.
Zwróćmy uwagę, że testy tego typu mają różną czułość. Im test jest bardziej czuły, tym szybciej sprawdzimy, czy doszło do zapłodnienia. Te więc o czułości poniżej 500 IU/I będzie można użyć najszybciej a te powyżej 800 IU/I nawet po 3 tygodniach od zapłodnienia.
O jakie porze dnia należy wykonać taki test? Najlepiej rano, na porannej próbce moczu, gdyż właśnie o tej porze dnia stężenie hCG jest wyższe.
Test narkotykowy
Wykonywany jest szczególnie przez zaniepokojonych nietypowym zachowaniem dziecka rodziców. Możemy go wykonać ze śliny lub z moczu.
- Test ze śliny – jest stosunkowo prosty do wykonania. Polega na pobraniu śliny za pomocą specjalnego próbnika, dołączonego do zestawu testowego. Po upływie czasu wskazanego na ulotce testu odczytujemy wynik w postaci barwnych linii w okienku testowym.
- Test z moczu – najlepiej wykonać dziecku bez zapowiedzi i pod obserwacją rodzica – tak, aby zapobiec ewentualnemu fałszerstwu.
Zwróćmy uwagę, że w przypadku tego rodzaju testów kluczowy jest czas ich wykonania. Przykładowo test na obecność marihuany lub haszyszu może być wykryty w ślinie do 72 godzin a w moczu przez 3 do 10 dni po ich zażyciu.
Alkotest
Alkotest jest urządzeniem bardzo prostym w obsłudze i niewielkim gabarytowo, także zmieści się nawet w małej torebce. Śmiało można go wykonać samemu.
Zwykle składa się on z woreczka pomiarowego, do którego wdmuchuje się powietrze oraz z tubki z substancją chemiczną, która po skontaktowaniu się z powietrzem z płuc ulega zabarwieniu lub nie. To właśnie na podstawie uzyskanego koloru otrzymujemy informację, czy nadajemy się do kierowania pojazdami mechanicznymi.
Testy owulacyjne
Testy owulacyjne pomagają ustalić moment jajeczkowania, czyli najdogodniejszy czas na zajście w ciążę. Są proste w obsłudze i działają podobnie jak testy ciążowe. Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów testów owulacyjnych dzielonych podobnie jak ciążowe na: strumieniowe, płytkowe i paskowe.
Owulacja, inaczej zwania jajeczkowaniem, jest etapem cyklu miesiączkowego. Dzięki wysokiemu poziomowi estrogenów tuż przed owulacją następuje uwolnienie dużych ilość hormonu luteinizującego (LH). To właśnie ten hormon wykrywany jest za pomocą testu owulacyjnego. Graniczny poziom to 25 mIU/ml.
Wymieniliśmy powyżej tylko część domowych testów diagnostycznych. Jest ich dużo więcej. Możemy przykładowo za ich pomocą wykryć także infekcje (czyli podwyższone CRP), utajoną krew w kale, cholesterol, niedoczynność tarczycy czy nawet menopauzę.
Wszystkie te testy te wykazują dużą skuteczność i są niewątpliwie użytecznym narzędziem wstępnej diagnozy. Pamiętajmy jednak aby ostatecznego rozpoznania, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dokonał lekarz.
