Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe o bardzo skomplikowanej etiologii. Nie ma jednej konkretnej przyczyny wywołującej zespół Aspergera. Także możliwe objawy choroby są bardzo zróżnicowane. Choć najczęściej rozpoznaje się go u dzieci, to jednak zespół Aspergera u dorosłych również nie należy do rzadkości.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są przyczyny zespołu Aspergera,
- jakie mogą być objawy zespołu Aspergera,
- jak się go leczy.
Zespół Aspergera wziął swoją nazwę od nazwiska austriackiego psychiatry Hansa Aspergera, który w 1944 r. w swojej pracy naukowej opisał wyniki diagnozy klinicznej nietypowego rozwoju czterech chłopców. Stworzył tym samym podwaliny badań nad spektrum autyzmu, które rozwinęły się w latach 80. XX wieku. W tym okresie brytyjska doktor psychiatrii Lorna Wing zauważyła, że niektóre dzieci mają klasyczne objawy autyzmu, ale jednocześnie cechuje je dobry rozwój procesów poznawczych i mowy. Te obserwacje były zbieżne z wcześniejszymi obserwacjami Aspergera, dlatego zespół nazwano jego nazwiskiem.
Według najnowszych klasyfikacji, zespół Aspergera – obok zaburzeń autystycznych, dziecięcego zaburzenia dezintegracyjnego oraz całościowego zaburzenia rozwoju inaczej nieokreślonego – zalicza się ogólnie do grupy zaburzeń ze spektrum autyzmu.
Co to jest zespół Aspergera i jakie są jego przyczyny
Zespół Aspergera zalicza się do zaburzeń neurorozwojowych o bardzo skomplikowanej etiologii. Nie można wyodrębnić jednego konkretnego czynnika, który go wywołuje. Na pewno nie są to jednak błędy wychowawcze rodziców czy to, że nie okazują dziecku wystarczającej czułości.
Na rozwój zespołu Aspergera mają wpływ czynniki genetyczne, biologiczne i środowiskowe. Wiadomo, że jest on związany z dysfunkcjami niektórych struktur i systemów mózgu (m.in. ciała migdałowatego, odpowiedzialnego za generowanie i kontrolowanie emocji, oraz hipokampu, odpowiedzialnego za pamięć). Niektórzy naukowcy twierdzą, że do rozwoju zespołu Aspergera mogą się przyczyniać urazy okołoporodowe, zakażenia paciorkowcami oraz przewlekłe gorączki o nieustalonej przyczynie.
Istnieje spore prawdopodobieństwo, że zespół Aspergera może mieć podłoże dziedziczne – według niektórych badań aż 20% ojców oraz 5% matek dzieci z zespołem Aspergera również boryka się z tym problemem, jednak nie zawsze udaje się go rozpoznać. Zespół Aspergera u dorosłych jest bowiem trudniejszy w diagnostyce niż u dzieci.
Objawy Aspergera – czym się charakteryzują
Wspomniana wcześniej Lorna Wing w latach 80. XX wieku za główne kryteria rozpoznania zespołu Aspergera uznała:
- brak stanowczości,
- naiwność,
- nieodpowiednie, jednostronne zachowania,
- brak zdolności do nawiązywania przyjaźni lub małą zdolność,
- pedantyczną mowę z powtórzeniami,
- ubogą komunikację niewerbalną,
- intensywną koncentrację na wybranych przedmiotach,
- niezdarność i zaburzoną koordynację ruchów,
- asymetryczną postawę.
Obecnie diagnozę zespołu Aspergera stawia się na podstawie czterech najważniejszych klasyfikacji: Christophera Gillberga z 1989 r., Petera Szatmari z 1994 r., Światowej Organizacji Zdrowia z 1993 r. oraz Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego z 2013 r. Opisane w nich kryteria są bardzo podobne do tych wskazanych przez Lornę Wing. Zalicza się do nich m.in. niezdolność do interakcji z rówieśnikami, nierozumienie sygnałów społecznych, zaburzenia mowy i języka, ograniczoną gestykulację, niewłaściwą ekspresję oraz osobliwe, chłodne spojrzenie.
Jak można leczyć zespół Aspergera?
Wczesna diagnoza zespołu Aspergera jest bardzo ważna, bo pozwala na szybkie rozpoczęcie wielokierunkowej terapii, która może bardzo poprawić funkcjonowanie dziecka. Podstawą leczenia jest terapia psychologiczna połączona z rozwojem umiejętności społecznych, poznawczych oraz językowych. Może ona obejmować:
- terapię behawioralną,
- terapię poznawczo-behawioralną,
- zmodyfikowaną Metodę Dobrego Startu,
- biofeedback EEG,
- trening uwagi słuchowej Tomatisa,
- hipoterapię,
- dogoterapię,
- terapię mowy,
- terapię integracji sensorycznej,
- trening umiejętności społecznych.
Ważne jest to, by wybrane formy terapii były konsekwentnie realizowane przez całe otoczenie dziecka. Musi ono uwzględniać indywidualne potrzeby pacjenta i rozumieć, że posiada on specyficzne cechy, wymaga cierpliwości i empatii. Dopiero wówczas terapia może przynieść oczekiwane efekty w postaci rozwoju zaburzonych stref funkcjonowania.
Źródła:
http://apgr.wssp.edu.pl//home/webposit/domains/abcapteki.pl/private_html/wp-content/uploads/2013/12/Zespół-Aspergera-a-kompetencje-społeczne.pdf
https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/9938/Asperger%20-%20artykuł.pdf?sequence=1&isAllowed=y
http://www.autyzm.wroclaw.pl/images/art_img/zespol%20aspergera.pdf
